Ang COVID-19 o Coronavirus Disease 2019 ay isang nakakahawang sakit na sanhi ng SARS-CoV-2 virus. Ang mga sintomas ng COVID-19 ay maaaring magkakaiba mula sa malubhang kaso hanggang sa hindi gaanong malubha, at maaaring lumitaw ang mga sintomas sa loob ng 2 hanggang 14 na araw matapos mahawa ng virus.
Ang ilan sa mga pangunahing sintomas ng COVID-19 ay kinabibilangan ng sumusunod:
1. Lagnat: Ang mataas na temperatura ng katawan, kadalasang 38°C (100.4°F) o mas mataas, ay isang pangkaraniwang sintomas ng COVID-19.
2. Ubo: Ang produktibong ubo, na maaaring kasama ng plema o walang plema, ay isa pang pangunahing sintomas. Maaaring maging tuyong ubo o may kasamang plema.
3. Hirap sa paghinga: Maaaring magkaroon ng pagkabahala sa paghinga, tulad ng hirap sa paghinga, pagkabalisawsaw ng paghinga, o pakiramdam ng hirap sa dibdib. Ang sintomas na ito ay dapat bigyang-pansin agad.
4. Pagkapagod: Maraming mga taong may COVID-19 ang nag-ulat ng pagkapagod o sobrang kahinaan, na kahawig ng pagkapagod na dulot ng ibang viral infection.
5. Sakit ng katawan: Maaaring makaranas ng pangkalahatang sakit ng katawan, katulad ng panghihina, pananakit ng mga kalamnan, o kabigatan sa katawan.
6. Sakit ng ulo: Ang mga sakit ng ulo, kasama na ang migraine o matinding sakit ng ulo, ay maaari ring maging sintomas ng COVID-19.
7. Sipon: Bagaman ang sipon ay hindi laging kabilang sa mga pangunahing sintomas, ilang mga indibidwal na may COVID-19 ang nag-ulat ng pagkakaroon ng sipon o pagkabara ng ilong.
Mahalaga ring tandaan na ang mga sintomas ng COVID-19 ay maaaring magkakaiba sa bawat tao at maaaring may mga iba pang sintomas na hindi nabanggit dito. Kung mayroon kang mga sintomas na nauugnay sa COVID-19, mahalaga na kumonsulta sa iyong doktor o sumunod sa mga tagubilin ng lokal na mga awtoridad sa kalusugan upang maagap na matukoy ang iyong kondisyon at mabigyan ng nararapat na pangangalaga.
Paano makaiwsa sa Covi19?
Upang makaiwas sa COVID-19, maaaring sundin ang sumusunod na mga hakbang:
1. Maghugas ng mga kamay nang madalas: Maghugas ng kamay gamit ang sabon at tubig nang hindi bababa sa 20 segundo. Siguraduhin na mapaghuhugas ang mga palad, daliri, at iba pang mga bahagi ng kamay.
2. Gamitin ang hand sanitizer: Kung walang sabon at tubig na available, magamit ang hand sanitizer na may kahit 60% na alkohol. Magpatuyo nang mabuti ang mga kamay pagkatapos gamitin ang sanitizer.
3. Magsuot ng maskara: Isuot ang face mask na sumusunod sa mga alituntunin ng lokal na o internasyonal na mga awtoridad sa kalusugan. Ang pagsusuot ng maskara ay mahalaga upang maiwasan ang pagkalat ng respiratory droplets na maaaring naglalaman ng virus.
4. Panatilihing distansya: Sundin ang social distancing o pisikal na distansya ng hindi bababa sa 1 metro (3 talampakan) mula sa ibang mga tao, lalo na kung wala kang kasama sa iyong bahay.
5. Iwasan ang mga matataong lugar: Iwasan ang mga lugar na may maraming tao, lalo na kung hindi maipanatag ang pisikal na distansya.
6. Iwasan ang pagdikit-dikit ng mga kamay sa mga mata, ilong, at bibig: Ang virus ay maaaring makapasok sa katawan sa pamamagitan ng mga mata, ilong, at bibig, kaya mahalagang iwasan ang paghawak sa mga ito ng hindi malinis na kamay.
7. Pag-iwas sa mga malalapit na kontak: Iwasan ang mga malalapit na kontak sa mga taong may mga sintomas ng COVID-19. Kung ikaw ay may sintomas, manatili sa bahay at kumonsulta sa doktor.
8. Panatilihing malinis ang mga paligid: Linisin at disinfect ang mga ibabaw na madalas hinahawakan, tulad ng mga hawakan ng pinto, mga mesa, at mga cellphone.
9. Sumunod sa mga alituntunin at patakaran: Sundin ang mga patakaran at alituntunin na ipinatutupad ng lokal na mga awtoridad sa kalusugan, tulad ng pagbabakuna, pagsailalim sa COVID-19 testing, at iba pa.
10. Magkaroon ng malusog na pamumuhay: Palakasin ang iyong immune system sa pamamagitan ng malusog na pamumuhay, kasama ang regular na ehersisyo, maayos na nutrisyon, sapat na tulog, at pag-iwas sa bisyo tulad ng paninigarilyo at pag-inom ng alak.
Date Published: Jul 02, 2023